Dharma-onderwijs

Terug naar lezingen en artikelen

Zoeken als inspiratie

21 september 2021

Als we ons wenden naar een meditatiegroep, onze schreden plaatsen op het pad van spiritualiteit, dan zijn we eigenlijk op zoek. We denken dat er iets bestaat dat we nog niet gevonden hebben, en dat is mooi.

Zoeken wordt zowel positief als negatief geduid, in het algemeen maar ook in spirituele context. Zoeken zou kunnen duiden op een ontevredenheid met je huidige situatie. Soms wordt gesuggereerd dat te veel zoeken slechts een onrust verbloemd terwijl je ware thuis precies daar is waar je nu bent.
Mijn inziens doet dit onrecht aan wat zoeken in kan houden, namelijk een ontdekkingsreis en bron van inspiratie.

Cute little kids on Easter egg hunt in nature

Geen tocht is zo mooi als een zoektocht. Het is een tocht die verkent, af tast, exploreert en verbreedt. In een zoektocht stel je de verwondering centraal. Je maakt van je “niet weten” een vertrekpunt en geeft de ruimte voor ontmoeting. Een zoektocht kan verrijkend zijn ongeacht het resultaat. Ik denk dat de idee van een één op één koppeling tussen zoeken en “vinden” belemmerend werkt. Het is niet zo dat vinden een afsluiting is van het zoeken. Zoeken en vinden staan beide op zichzelf.

Af en toe vind je iets maar bij een spirituele zoektocht is “vinden” zelden een eindpunt. Dat geldt trouwens niet alleen voor het spirituele zoeken, denk maar aan de zoektocht van een muzikant naar het beste geluid. Af en toe zal er een vondst worden gedaan maar de zoektocht gaat altijd door en vormt zijn eigen vervulling. Of denk maar aan een pelgrimage, elke dag vind je opnieuw onderdak maar zelden markeert dat het eindpunt van je reis. Een andere belemmering is het te nauw definiëren van het doel. Spiritueel zoeken is breed zoeken. Ons zoeken wordt slechts gekaderd door de leefregels en kent verder eigenlijk geen grenzen. Zo staat het breedste zoeken gelijk aan een diep besef van niet weten. Wat prachtig om van daaruit op weg te mogen gaan.

Voor ons heeft de zoektocht geleid naar onze aanwezigheid nu hier in deze Zendo. En ook als dit een eenmalig bezoek zou blijken te zijn gaat de zoektocht toch steeds weer door. En op het kussen of bankje hoeven we niet te stoppen met zoeken. Maar het zoeken neemt wel de vorm aan van het brede zoeken, het diepste niet weten. Dit is het zoeken dat gelijk staat aan het volledig verzachten en openen voor alles wat zich voordoet. Want in dit volledig samenvallen met dit moment is er niets wat ontbreekt.

Bij een spirituele zoektocht is “vinden” zelden een eindpunt

Gerard is Boeddhist en betrokken Sangha lid van de Dharmatoevlucht. Daarnaast begeleidt hij Meditatiegroep Utrecht