Dharma-onderwijs

Terug naar lezingen en artikelen

Woorden en verhalen

18 December 2019

We hebben het vaak over verhalen. Verhalen die ons mee kunnen voeren, verhalen die je gedurende de meditatie niet vast hoeft te houden, maar die we ook niet hoeven weg te drukken. Verhalen die we gewoon kunnen laten zijn. Het zijn vaak de verhalen van alledag. Verhalen met woorden. De woorden die in meditatie opkomen en aaneenrijgen, naklinken en vervagen. Met diezelfde woorden beschrijven we onszelf en de situatie waarin we ons verkeren. Woorden vormen voor ons een antwoord op de vraag: “Wie ben je?”. En deze woorden en deze verhalen mogen gehoord worden, maar daarmee horen we niet onszelf. Want woorden en verhalen zijn niet ons zelf.

verhaal

Er zijn ook verhalen zonder woorden. Verhalen waar geen enkel woord recht aan doet, die met geen enkel woord beschreven kunnen worden. Deze verhalen lijken vanuit een diepere laag ons leven te sturen en komen naar de oppervlakte als woorden tekortschieten. Als er geen woorden beschikbaar zijn. Ook deze verhalen willen gehoord worden. We kunnen ze niet “vertalen”, maar ze beroeren ons in stilte. We ervaren dit als gevoelens en emoties. Misschien noemen we dit ons diepere zelf. Maar deze verhalen zijn niet ons zelf.

Er is namelijk ook dat wat geen woorden en geen verhalen kent. Wat verschijnt als zowel woorden als verhalen wijken. Wat niet speciaal gezien of gehoord wordt maar slechts wordt geweten, slechts wordt opgemerkt. Er wordt niets beroerd. Geen enkel scenario wordt afgespeeld. Dit “geen woord geen verhaal” is precies dát: Geen woord. Geen verhaal. Niet gebonden aan woord, niet gebonden aan verhaal.

Of met de woorden van Kanchi Sōsan, de derde Stamhouder in de erfopvolging van de Chinese Zenmeesters: “De weg van het woord – is afgesneden! Verleden, heden en toekomst – zijn weg!“.

De weg van het woord – is afgesneden! Verleden, heden en toekomst – zijn weg!

Gerard is Boeddhist en betrokken Sangha lid van de Dharmatoevlucht. Daarnaast begeleidt hij Meditatiegroep Utrecht