Dharma-onderwijs

Terug naar lezingen en artikelen

Waar is het hier en nu?

21 September 2018

Wat betekent het om volledig aanwezig te zijn. Wat betekent het om volledig in het hier en nu te zijn? Waar ben je als je in het hier en nu bent of als je juist niet in het hier en nu bent?

Je zou je voor kunnen stellen dat het hiér kan worden afgemeten op een as die de afstand weergeeft. Net zoals het nú kan worden afgemeten als een tijds-as waarop je een positie inneemt.

En soms lijkt dat zo. Het hier en nu lijkt op een plek waar die assen als het ware elkaar kruisen. Precies hier, precies nu. En gedurende de meditatie zou je daar dan moeten zijn. Mediteren lijkt dan erg op het balanceren. Pas op want je valt er zo af! Waar val je van af? Waar kán je van af vallen?

lotus

Misschien moeten we onszelf die onrust wel besparen. Ontspannen zijn in plaats van ingespannen balanceren.

Volledig aanwezig zijn in het nú betekent niet een positie innemen in de tijd. Volledig aanwezig zijn betekent juist het ontbreken van tijd. Maar niet dat er geen verleden of toekomst mag zijn. Er is een verleden en er is een toekomst maar er is ook het besef dat het verleden en de toekomst onderdeel uitmaken van het nú. Gedachtes zijn in het nú.

En zo ook is volledig aanwezig zijn in het hier niet dat de wereld buiten je niet meer zou bestaan of er toe doen. Volledig aanwezig zijn in het hier betekent het besef dat alles wat er bestaat, alle dingen waarvan je opmerkzaam bent, onderdeel uitmaken van jouw zijn, van jouw aanwezigheid.

Alles wat er ooit heeft plaatsgevonden is jouw aanwezigheid. Alles wat er ooit gebeuren zal gebeurt in jouw aanwezigheid.

Volledig aanwezig zijn is aandachtig zijn en in die aandachtigheid weet hebben van alles wat er is. En je aanwezigheid valt volledig mee samen met wat er is. Er is geen afstand om te overbruggen.

En zo is er geen streven en geen balanceren. Feitelijk kan je je niet onttrekken aan het hier en nu en dat weten en ervaren is de ontspanning van de meditatie.

Want wat we nu in meditatie doen is de tijd nemen om te kijken naar wat er gebeurt. Weet hebben van onze opmerkzaamheid. Zien dat we kijken, denken, voelen. En als we inzien dat kijken, denken en voelen niets anders is dan onze aanwezigheid, dan zien we ook dat onze aanwezigheid onbegrensd is. Nooit gebonden aan een punt in tijd of plaats. Er is geen plek om te balanceren. We kunnen alleen maar ontspannen.

* * * * *

Volledig aanwezig zijn in het hier betekent het besef dat alles wat er bestaat, alle dingen waarvan je opmerkzaam bent, onderdeel uitmaken van jouw zijn, van jouw aanwezigheid.

Gerard is Boeddhist en betrokken Sangha lid van de Dharmatoevlucht. Daarnaast begeleidt hij Meditatiegroep Utrecht